قرارداد رحم اجاره ای

توضیحات

قرارداد رحم اجاره‌ای یا “رحم جایگزین” نوعی قرارداد است که در آن یک زن موافقت می‌کند جنین فرد یا افرادی دیگر را در رحم خود بپروراند و پس از زایمان، نوزاد را به والدین اصلی تحویل دهد. این قراردادها بیشتر برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرند که به دلایل پزشکی قادر به بارداری نیستند یا مشکلاتی در این زمینه دارند.

چه افرادی می‌توانند از رحم اجاره‌ای استفاده کنند؟

افراد و زوج‌هایی که به دلایلی مانند مشکلات پزشکی، ناباروری، یا بیماری‌های ژنتیکی نمی‌توانند خودشان بارداری را تجربه کنند، معمولاً از رحم اجاره‌ای بهره می‌برند.

چه نکاتی در قرارداد رحم اجاره‌ای مهم است؟

1. مشخصات و تعهدات طرفین: اطلاعات شخصی و حقوقی والدین اصلی و زن جایگزین و تعهدات آن‌ها.
2. هزینه‌ها و پرداخت‌ها: تمامی هزینه‌ها شامل مراقبت‌های پزشکی، هزینه‌های زندگی و هرگونه هزینه دیگر باید مشخص شود.
3. محدوده مسئولیت‌ها: مسئولیت‌های پزشکی، حقوقی و اجتماعی هر یک از طرفین باید به دقت تعریف شود.
4. شرایط تحویل نوزاد: موارد مرتبط با تحویل نوزاد پس از زایمان و ترتیبات قانونی مربوط به انتقال حضانت.

قرارداد رحم اجاره‌ای در ایران به عنوان یک راهکار برای زوج‌های نابارور یا کسانی که به دلایل پزشکی قادر به بارداری نیستند، شناخته شده است. این قرارداد میان والدین اصلی و زنی که رحم خود را برای پرورش جنین آن‌ها اجاره می‌دهد، منعقد می‌شود. در ادامه، به بررسی جنبه‌های مختلف این قرارداد در ایران می‌پردازیم:

مبنای قانونی قرارداد رحم اجاره‌ای در ایران

در ایران، قانون مشخصی که به طور مستقیم به رحم اجاره‌ای پرداخته باشد، وجود ندارد. با این حال، قانون “نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور” مصوب سال ۱۳۸۲ و تایید شده توسط شورای نگهبان در سال ۱۳۸۳، به عنوان مبنایی برای این موضوع استفاده می‌شود. این قانون در چهار ماده به شرایط و ضوابط اهدای جنین پرداخته است و می‌توان از آن در امر رحم اجاره‌ای نیز بهره برد

شرایط طرفین قرارداد

والدین اصلی:

• باید دارای گواهی پزشکی مبنی بر ناباروری یا عدم توانایی بارداری باشند.
• رضایت کتبی هر دو زوج برای استفاده از رحم اجاره‌ای ضروری است.
• باید صلاحیت اخلاقی و قانونی لازم را داشته باشند.

زن اجاره‌دهنده رحم:

• باید حداقل ۳۵ سال سن داشته باشد و در سن یائسگی نباشد.
• باید حداقل یک فرزند سالم به دنیا آورده باشد.
• نباید به بیماری‌های جسمی یا روحی مبتلا باشد که مانع از بارداری سالم شود.
• باید رضایت کتبی خود و همسرش (در صورت تأهل) را ارائه دهد

مراحل انعقاد قرارداد

1. مشاوره پزشکی و روانشناسی: هر دو طرف باید تحت مشاوره‌های لازم قرار گیرند تا از سلامت جسمی و روانی آن‌ها اطمینان حاصل شود.
2. تنظیم قرارداد: قرارداد باید به صورت کتبی و با حضور وکیل تنظیم شود. در این قرارداد، تعهدات، حقوق و مسئولیت‌های هر دو طرف به وضوح مشخص می‌شود.
3. انجام لقاح آزمایشگاهی (IVF): پس از تنظیم قرارداد، فرآیند IVF انجام شده و جنین به رحم زن اجاره‌دهنده منتقل می‌شود.
4. مراقبت‌های دوران بارداری: زن اجاره‌دهنده تحت مراقبت‌های پزشکی قرار می‌گیرد و والدین اصلی نیز در جریان روند بارداری قرار می‌گیرند.
5. تولد نوزاد: پس از زایمان، نوزاد به والدین اصلی تحویل داده می‌شود و مراحل قانونی برای ثبت تولد و انتقال حضانت انجام می‌شود

هزینه‌ها

هزینه‌های رحم اجاره‌ای در ایران متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۳، هزینه‌ها در یزد بین ۲۵۰ تا ۲۸۰ میلیون تومان و در تهران بین ۳۳۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان بوده است. این هزینه‌ها شامل مواردی مانند انجام امور حقوقی و قانونی، آزمایشات باروری، ارزیابی‌های روانشناسی و هزینه‌های درمانی می‌شود

نکات مهم

• به دلیل خلأ قانونی در ایران، ممکن است مشکلاتی در زمینه اجرای قرارداد و حقوق طرفین پیش بیاید. لذا، تنظیم قرارداد با دقت و مشاوره با وکیل متخصص توصیه می‌شود.
• همچنین، توجه به مسائل اخلاقی و شرعی مرتبط با رحم اجاره‌ای ضروری است و باید مطابق با فتاوی معتبر و آراء فقها عمل شود

در نهایت، استفاده از رحم اجاره‌ای در ایران نیازمند توجه دقیق به جنبه‌های قانونی، پزشکی و اخلاقی است تا حقوق و سلامت همه طرفین محفوظ بماند.